Poród w wodzie uznawany jest za najmniej bolesnym sposobem urodzenia dziecka. Ten model porodu był i jest praktykowany od stuleci przez prymitywne ludy rejonów morskich jak i basenów śródlądowych Afryki.

Kontakt z wodą i jej środowiskiem jest nieodzownym elementem porodu, nie tylko niosącym ukojenie w bólu ale też łączącym człowieka z naturą. Wiele ośrodków na świecie poleca ten rodzaj porodu jako najbardziej zbliżony do natury, bazujący na uśpionych instynktach, wykorzystujący siłę wody przeciwko sile cywilizacji. Wszystko co nas na co dzień ogranicza – przegrywa z wodą, poddaje się jej i korzysta z jej nurtu.

Kobieta w akcie porodu sama poszukuje sposobów radzenia sobie z dolegliwościami, jednak miejsce porodu może jej również służyć wachlarzem metod łagodzenia dolegliwości. Wanna do porodów w wodzie daje możliwość aktywnej walki z bólem porodowym – wykorzystując siłę wody dla dobra mamy i dziecka.

Poród w wodzie – przeciwwskazania

Teoretycznie niewiele jest przeciwwskazań do odbycia porodu w wodzie. Najważniejszymi są:

• aktywna infekcja z gorączką,
•  infekcja nerek czy dróg rodnych,
• choroba zakrzepowo – zatorowa,
• zagrożenie rzucawką,
• poród wcześniaka,
• nieprawidłowe ułożenie dziecka,
• zaburzenia tętna płodu,
• łożysko przodujące czy krwawienie z dróg rodnych,
• niektóre choroby serca,
• niektóre choroby skóry – ropne zakażenia,
• nosicielstwo wirusa HIV,
• odpływanie gęstych, zielonych wód płodowych.

Poród w wodzie – jak to się odbywa?

Poród w wodzie odbywa się w specjalnie do niego przystosowanym pomieszczeniu, czasem jest to osobna sala obok sali porodowej. Wanna zazwyczaj usytuowana na środku pokoju pozwala na szybki dostęp i pomoc młodej mamie.

Najczęściej kobiecie towarzyszy partner, który może w kąpieli wykonywać masaż czy podtrzymywać i pomagać w przyjmowaniu wygodnej pozycji. Położna obserwująca poród dba o stałą temperaturę wody, która powinna być podobna do temperatury ciała, ochłodzenie poniżej 35°C może być niekorzystne dla dziecka – może przedwcześnie pobudzić odruchy oddechowe, natomiast podgrzanie powyżej 38°C może zaburzyć czynność skurczową, wywołać krwawienie czy też doprowadzić do tachykardii u dziecka. Wanna powinna być na tyle duża aby młoda mama mogła zanurzyć się w niej swobodnie całą dolną połową ciała i nieskrępowanie zmieniać pozycje ciała. Oddziaływanie wody na organizm może znacznie zmniejszyć odczuwanie bólu poprzez relaksację mięśni i zmniejszenie siły ciążenia. Kobieta odczuwając lekkość ciała – może dowolnie zmieniać ułożenie ciała co korzystnie wpływa na wstawianie się główki do kanału rodnego, obniżone ciśnienie w kanale rodnym stwarza dziecku lepsze warunki do pokonania go. Środowisko wodne pozbawione dźwięków, posiadające obniżone natężenie światła pozwala zminimalizować u noworodka szok porodowy związany z nagłym kontaktem ze światem zewnętrznym.

Czas przebywania w wodzie powinien być dostosowany do potrzeb kobiety, nie należy go ograniczać, jeśli mama dobrze czuje się w kąpieli i nie pojawiają się wskazania do jej zakończenia. Niektóre kobiety korzystają z pomocy wanny porodowej przez cały okres porodu, kończąc go urodzeniem noworodka do wody, inne opuszczają wannę tuż przed momentem narodzin – dziecko rodzi się wtedy w pozycji wybranej przez mamę na łóżku, materacu bądź krześle porodowym. Część kobiet korzysta z immersji wodnej tylko w okresach nasilenia czynności skurczowej, a opuszcza wannę celem swobodnego korzystania z pozycji wertykalnych. W czasie krótkotrwałych kąpieli czynność skurczowa nasila się co może skrócić czas porodu. Długotrwałe korzystanie z kąpieli w niektórych przypadkach może jednak osłabić skurcze macicy co wydłuża poród.

Podczas porodu w wodzie okresowo położna kontroluje tętno dziecka osłuchując je detektorem, lub wykonując zapis KTG w krótkiej przerwie w kąpieli. Gdy nie budzi ono zastrzeżeń – mama może wrócić do wanny porodowej.

Adaptacja do warunków zewnętrznych u noworodków urodzonych do wody przebiega nieco inaczej niż przy klasycznym porodzie. Dziecko urodzone do wody przebywa w niej zanurzone jeszcze przez kilka sekund. Wynurzenie musi nastąpić w pierwszej minucie po urodzeniu, pierwsza wynurzyć ma się główka – potylicą do przodu. Noworodki „wodne” mają bardziej fioletowe zabarwianie skóry, pierwszy oddech może być opóźniony w związku ze zmniejszeniem szoku porodowego, później też płaczą, są spokojniejsze w pierwszych chwilach życia. Ocena w skali Apgar powinna być u nich wykonywana po upłynięciu pierwszej minuty życia ze względu na inaczej działające mechanizmy adaptacyjne.

Porody w wodzie są coraz bardziej popularną formą ukończenia ciąży – jako kojarzące się z naturą i spokojem. Kobiety wybierające tę formę wydania dziecka na świat wierzą głęboko w instynkty ludzkie i budują spójny wizerunek rodzicielstwa.

***