Kikut pępowinowy – czym jest? Czy należy się go bać? Jakie są sposoby postępowania z pozostałością po pępowinie?
Dziecko w łonie mamy jest z nią nierozerwalnie połączone sznurem pępowinowym. Jest to jedyny sposób odżywiania i oddychania wewnątrz macicy. Składniki odżywcze są przekazywane od mamy za pomocą łożyska i pępowiny prosto do krwi dziecka. Bezpośrednio po porodzie, gdy maluch oddycha już powietrzem, a krążenie w pępowinie ustaje połączenie to zostaje zakończone. Przecięcia pępowiny może dokonać na sali porodowej tata dziecka, lub położna asystująca przy narodzinach.
Kikut pępowinowy – co to jest
Po porodzie pozostałość po pępowinie nosi nazwę kikuta pępowinowego, jego wygląd zmienia się z każdym dniem by po około dwóch tygodniach odpaść od skóry pępka. Początkowo rodzice bardzo boją się nawet spojrzeć w jego kierunku, gdyż jego wygląd w pierwszych dniach po porodzie przypomina bardziej śliskiego białego ślimaka, niż kawałek kochanego ciałka dziecka. Nie należy z tego powodu unikać pielęgnacji kikuta, gdyż pierwsze dni zaważą nad tym jak długo będzie on nam towarzyszył. Właściwa pielęgnacja od narodzin przyspiesza bowiem jego wysychanie, odklejanie i gojenie.
Kikut pępowinowy – pierwsza doba po porodzie
Kikut ma około trzech centymetrów, jest biały, gładki i jakby śliski. Na jego zakończeniu znajduje się plastikowa zapinka. W niektórych szpitalach zakładany jest tuż po porodzie opatrunek chroniący kikut przed infekcją. Opatrunek ten jest zmieniany kilkakrotnie w ciągu doby, przy każdej toalecie kikuta widać szybko postępujące jego wysychanie. W tym dniu mama jest obserwatorką tych czynności, otrzymuje dokładny instruktarz na co zwracać uwagę w kolejnych dobach
Kikut pępowinowy – drugi dzień po porodzie
Na kikucie nie ma już żadnych opatrunków, nie są w tej dobie potrzebne, gdyż jego powierzchnia jest już dobrze wysuszona, znacznie zmienił się też jego wygląd ? nabrał brunatnego koloru, obkurczył się i lekko poskręcał. Często w tym dniu jest z niego zdejmowana zapinka. Łagodniejszy wygląd nie budzi już grozy u rodziców, chętniej więc uczestniczą w czynnościach higienicznych kikuta.
Kikut pępowinowy – dzień trzeci i dalsze
Wygląd kikuta nie zmienia się już znacznie, tracąc resztki zawartości wodnej obkurcza się i zaczyna przypominać kawałek brązowego plastiku. Od tej pory najważniejsze zmiany zachodzą pod spodem kikuta, w miejscu jego połączenia ze skórą.
W celu pielęgnacji kikuta przez lata stosowano różnorodne zabiegi i specyfiki. Wieloletnie doświadczenia zaowocowały wiedzą że suche i czyste środowisko jest najlepszym sposobem gojenia kikuta. Obecnie zaleca się kilkukrotne w ciągu doby dokładne osuszenie pozostałości pępowiny. Polskie Towarzystwo Neonatologiczne zaleca stosowanie do pielęgnacji kikuta pępowinowego preparatu Octenisept o właściwościach dezynfekujących skórę i błony śluzowe. Większość szpitali zaleca go również do domowego użytku.
Odklejanie kikuta pępowinowego
Pielęgnacja w domu powinna być regularna i dokładna. Zarówno mama jak i tata mieli już czas by poznać budowę kikuta ? zaobserwować jego zmiany i poznać jakich zabiegów wymaga. Zaleca się by unikać długiego moczenie pępowiny w trakcie kąpieli noworodka, natychmiast po niej starannie go osuszać i dezynfekować Octeniseptem.
Kilkudniowy kikut zaczyna proces odklejania wewnątrz skórnego pierścienia pępkowego. Może to być proces początkowo trudny do zauważenia przez rodziców, gdyż na zewnątrz nie widać zmian, natomiast po uniesieniu kikuta w górę uwidacznia się szczelina pomiędzy nim a skórą. To właśnie ta powierzchnia jest teraz najważniejsza i wymaga stałej kontroli i obserwacji aby jej gojenie nie przedłużało się i przebiegało prawidłowo. Dyskretne odklejanie powoduje powstanie ukrytej wilgotnej powierzchni ? jest to miejsce szczególnie narażone na zakażenie i wymaga dokładnej pielęgnacji i osuszania. W warunkach domowych mniej przydatne będą gaziki, wygodniejszą i bezpieczniejszą dla mamy pomocą mogą okazać się patyczki higieniczne do uszu oraz właściwa technika oczyszczania kikuta.
Przed rozpoczęciem zabiegów pielęgnacyjnych pępowiny bezwzględnie należy umyć ręce. Pamiętamy, by w miejscu toalety zawsze mieć przygotowane niezbędne przybory: gaziki lub płatki kosmetyczne, patyczki do uszu i Octenisept. Najpierw spryskujemy cały kikut Octeniseptem, odczekujemy chwilę by miał on czas na działanie i gazikiem lub płatkiem kosmetycznym zmywamy cały kikut pępowinowy, następnie nowym suchym gazikiem osuszamy dokładnie całą jego powierzchnię. Jedną dłonią chwytamy odważnie kikut i lekko odchylamy go ku górze, ruch ten powinien odsłonić dolną powierzchnię odklejania ? jeśli jest wilgotna lub sączy się z niej płyn ? wycieramy wszystko dokładnie świeżym gazikiem a następnie spryskujemy Octeniseptem i pozostawiamy do wyschnięcia.
Tę samą czynność wykonujemy po odciągnięciu kikuta ku dołowi. Zostawmy chwilę cały pępek bez przykrycia ? niech powietrze osuszy dokładnie całą skórę. Wietrzenie jest jednym z etapów pielęgnacji. Prawidłowo gojący się kikut pępowinowy jest suchy i odpada po około dwóch tygodniach.
Zobacz także:
