Karmienie piersią jest optymalną metodą żywienia noworodków i niemowląt. Aby dziecko czerpało jak najwięcej korzyści z mleka mamy trzeba od pierwszych dni po porodzie dbać o wypracowanie skutecznych metod karmienia piersią.
Ogólnie ujmując dobre karmienie noworodka to skuteczne karmienie. W pierwszych dniach po porodzie młodej mamie ciężko jest poznać i opisać potrzeby noworodka. Stała obserwacja dziecka daje szereg spostrzeżeń, które należy umiejętnie wykorzystać aby ułożyć optymalny plan żywienia noworodka.
Skuteczne karmienie piersią
O skuteczności karmienia można mówić gdy noworodek regularnie zjada posiłki, pomiędzy nimi zachowuje podobnie długie przerwy a jego masa ciała wzrasta z dnia na dzień. Pierwsze dni życia dziecka obfitują w szereg zmian. Noworodek rodzi się gotowy podjąć samodzielne funkcje życiowe, lecz aby je unormować potrzebuje czasu i stymulacji. W pierwszych godzinach życia potrzeba ssania może być ograniczona, lub zaspokajana tylko krótkimi aktami ssania. Dziecko nie odczuwa jeszcze dotkliwie głodu, skupia się natomiast na poznawaniu i zaspokajaniu potrzeby bezpieczeństwa. Poznając otoczenie którym jest ciało i pierś mamy korzysta ze zmysłów smaku i zapachu, stąd obserwuje się częste oblizywanie piersi, mlaskanie i poszukiwanie ciepła ciała. Akt ssania w pierwszych godzinach życia nie zawsze ma na celu odżywienie. Noworodek ssąc nerwowo krótkimi ruchami buzi poszukuje ukojenia niepokojów, już po chwili widać u niego wyraźne rozluźnienie i chwilowe uspokojenie. Młoda mama z dnia na dzień uczy się rozróżniać ruchy ssące dziecka, tym samym uczy się oceniać skuteczność karmienia.
Pierwsze doby po porodzie nie obfitują w nadmiar pokarmu – jest to związane z fizjologicznymi zmianami w ciele mamy. Noworodek ssąc pierś przyczynia się do zmian hormonalnych – tym samym ma bezpośredni wpływ na zwiększenie laktacji. Częstsze przystawianie dziecka do piersi, częstsze pobudzanie brodawki skutkuje wzrostem produkcji mleka i poprawieniem skuteczności karmienia.
Prawidłowe ssanie piersi
Oprócz regularności karmień i wystarczającej produkcji mleka konieczne też jest dobre przystawienie noworodka do piersi. Dobre – znaczy takie które umożliwia powiązanie odruchu ssania z wypływem mleka z kanalików mlekowych, a jednocześnie nie powoduje uszkodzeń brodawki.
Początkowo młodej mamie sprawia radość każde skuteczne uchwycenie piersi i obserwacja ssącego dziecka. Jednak już po kilku godzinach można rozróżnić dobre i złe przystawienie noworodka do piersi, gdy pojawiają się symptomy uszkodzenia naskórka brodawki czy też jej ból podczas karmienia. Od pierwszych godzin należy uczulać młode mamy by dbały o dobre uchwycenie piersi przez dziecko. jest to czynność tak samo wymagająca nauczenia jak zmiana pieluch czy toaleta dziecka. Młoda mama musi wiedzieć, że tylko dobrze uchwycona pierś daje skuteczność karmienia. Płytkie uchwycenie i ssanie samego czubka brodawki nie zaspokaja głodu, nie powoduje wypływu pokarmu i wreszcie prowadzi do pękania naskórka, krwawych wybroczyn i silnego bólu. Dobrze podana noworodkowi pierś jest ułożona na jego języku, lekko skierowana brodawką ku górze, tak aby drażniła ona podniebienie wywołując odruch głębokiego ssania. Przy takiej pozycji piersi język dziecka masuje otoczkę piersi – a w niej kanaliki mlekowe – nie urażając nawet brodawki która znajduje się na tylnej powierzchni języka.